เมื่อคนใกล้ตัวติดโควิด ต้องทำอย่างไร

เมื่อจำนวนผู้ติดเชื้อในไทยยังคงสูงอยู่ทุกวัน เราควรทั้งป้องกัน และเตรียมตัวกับทุกเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้น วันนี้มาดูกันว่าหากคนใกล้ตัวติดเชื้อโควิด-19 เราจะต้องทำอะไร และปฎิบัติตัวอย่างไรบ้าง

เมื่อคนใกล้ตัว หรือคนที่เราเพิ่งไปพบปะมาติดเชื้อโควิด-19 ถ้าหากคุณใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อในระยะ 1 เมตรเกินกว่า 5 นาทีโดยไม่ได้ใส่หน้ากากป้องกัน หรืออยู่ในที่ที่อากาศไม่ถ่ายเทเกินกว่า 15 นาที สถานะของคุณจะเปลี่ยนเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูงทันที

สัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วย “โควิด” แค่ไหนถึงเรียกว่า “กลุ่มเสี่ยงสูง”?

ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อ “โควิด” การรู้ว่าเราจัดอยู่ใน “กลุ่มเสี่ยงสูง” หรือไม่ เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้คุณสามารถปฏิบัติตัวได้อย่างถูกต้องและช่วยลดการแพร่กระจายเชื้อต่อ สำหรับการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยยืนยัน “โควิด” จะถูกพิจารณาว่าเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูง หากมีเงื่อนไขดังต่อไปนี้

• ระยะห่าง มีการพูดคุยหรือใกล้ชิดกับผู้ป่วย “โควิด” ในระยะน้อยกว่า 1 เมตร
• ระยะเวลา ใช้เวลาร่วมกันนานกว่า 5 นาทีขึ้นไป (แม้จะสวมหน้ากากอนามัย) หรือนานกว่า 15 นาทีขึ้นไป (ในกรณีที่ไม่ได้สวมหน้ากากอนามัย หรืออยู่ในพื้นที่ปิด)
• สภาพแวดล้อม อยู่ในสถานที่ที่อากาศไม่ถ่ายเท หรือมีกิจกรรมที่ทำให้เกิดละอองฝอย เช่น การไอ จาม โดยไม่มีการป้องกันที่เพียงพอ

หากคุณเข้าข่ายเงื่อนไขเหล่านี้ ถือว่าคุณมีความเสี่ยงสูงที่จะได้รับเชื้อ “โควิด” และควรปฏิบัติตามคำแนะนำด้านล่างอย่างเคร่งครัด

การปฎิบัติตัวเมื่อใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ

เมื่อรู้ตัวว่าเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูงอันดับแรกที่ต้องทำคือพยายามอย่าเครียด หรือวิตกกังวลมากนัก จากนั้นให้ปฎิบัติตัวตามขั้นตอนดังนี้

1. เช็กว่าเราเจอกับผู้ติดเชื้อมาแล้วกี่วัน หากเกิน 14 วันแล้วก็ค่อยวางใจได้ระดับนึง แต่ก็ควรไปตรวจหาเชื้อเพื่อความมั่นใจ แต่ถ้าเพิ่งไปเจอผู้ติดเชื้อมาไม่เกิน 14 วัน คุณควรกักตัวทันทีเป็นเวลา 14 วันนับจากวันที่สัมผัสผู้ติดเชื้อครั้งสุดท้าย
2. ไปตรวจหาเชื้อหลังจากสัมผัสผู้ติดเชื้อ 3-5 วัน ไม่ควรไปก่อนหน้านั้นเพราะอาจจะยังตรวจไม่พบเชื้อ เนื่องจากปริมาณเชื้อในร่างกายยังมีปริมาณน้อยจนทำให้ตรวจไม่เจอ นอกจากนี้สิ่งสำคัญในวันที่ไปตรวจคือการแจ้งเจ้าหน้าที่ที่โรงพยาบาลว่าเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูงด้วย
3. หลังจากไปตรวจหาเชื้อแล้ว ให้กลับมากักตัวต่อจนกว่าจะครบ 14 วัน ถึงแม้ว่าผลจะออกมาเป็นลบก็ตาม
4. ระหว่างกักตัวนั้นให้สวมหน้ากากตลอดเวลา วัดไข้ทุกวัน คอยสังเกตอาการต่างๆ อย่างละเอียด และแยกสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ กับสมาชิกในบ้าน รวมถึงสัตว์เลี้ยงด้วย
5. เมื่อกักตัวครบ 14 วันแล้ว ให้ไปตรวจหาเชื้อซ้ำ

เมื่อรู้ว่าเสี่ยง “โควิด” ต้องกักตัวนานแค่ไหน?

เมื่อคุณทราบว่าตนเองเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูงต่อเชื้อ “โควิด” สิ่งสำคัญที่สุดคือการตั้งสติและปฏิบัติตามมาตรการป้องกันอย่างเคร่งครัดเพื่อปกป้องตนเองและคนรอบข้าง

กักตัว 14 วัน นับจากวันสุดท้ายที่สัมผัสเชื้อ การกักตัวเองเป็นเวลา 14 วัน นับจากวันสุดท้ายที่คุณสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย “โควิด” เป็นมาตรการมาตรฐานที่สำคัญที่สุดในช่วงของการแพร่ระบาด การกักตัวนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเฝ้าระวังอาการ หากมีเชื้อ “โควิด” อยู่ในร่างกาย อาการมักจะปรากฏภายใน 14 วันนี้ หากครบกำหนด 14 วันแล้วโดยที่คุณไม่มีอาการใดๆ และผลตรวจเป็นลบ ก็ถือว่าคุณปลอดภัยและสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ แต่ยังคงต้องปฏิบัติตามมาตรการป้องกันส่วนบุคคลอย่างต่อเนื่อง เช่น การสวมหน้ากากอนามัยและล้างมือ

ตรวจ “โควิด” เมื่อไหร่ดีที่สุด?

การตรวจหาเชื้อ “โควิด” ถือเป็นส่วนสำคัญในการควบคุมโรค แต่การเลือกช่วงเวลาที่เหมาะสมในการตรวจก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน เพื่อให้ได้ผลที่แม่นยำที่สุด

ทำไมไม่ควรตรวจโควิดทันทีหลังสัมผัสเชื้อ?

หลายคนอาจรีบร้อนไปตรวจหาเชื้อ “โควิด” ทันทีหลังจากทราบว่าตนเองสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย แต่การตรวจในทันทีอาจไม่สามารถตรวจพบเชื้อได้ เนื่องจากร่างกายอาจยังสร้างปริมาณไวรัสไม่มากพอที่จะตรวจจับได้ด้วยชุดตรวจหรือวิธีการตรวจทั่วไป การตรวจเร็วเกินไปอาจทำให้ได้ผลลบปลอม (False Negative) ซึ่งอาจทำให้เข้าใจผิดว่าไม่ติดเชื้อและนำไปสู่การแพร่กระจายเชื้อโดยไม่ตั้งใจ

ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการตรวจหาเชื้อ “โควิด”

ด้วยชุดตรวจ ATK หรือการตรวจแบบ RT-PCR คือ 3-5 วันหลังจากวันที่คุณสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ “โควิด” ครั้งสุดท้าย ในช่วงเวลานี้ ปริมาณเชื้อไวรัสในร่างกายจะเริ่มมีมากพอที่จะตรวจจับได้ ทำให้ผลการตรวจมีความน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้น หากมีอาการป่วยในช่วงกักตัว หรือไม่แน่ใจ ควรปรึกษาแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์เพื่อขอคำแนะนำเพิ่มเติม

แล้วสำหรับผู้ที่เป็น “โควิด” ควรปฏิบัติตัวอย่างไร?

หากผลตรวจของคุณยืนยันว่าติดเชื้อ “โควิด” ไม่ต้องกังวล สิ่งสำคัญคือการตั้งสติและปฏิบัติตามคำแนะนำทางการแพทย์อย่างเคร่งครัด เพื่อให้คุณฟื้นตัวได้เร็วและป้องกันการแพร่เชื้อสู่ผู้อื่น

ประเมินอาการและแยกกักตัวทันที

• ผู้ป่วยกลุ่มสีเขียว (อาการน้อยหรือไม่มีอาการ) สามารถเลือกแนวทางการรักษาแบบผู้ป่วยนอก (OPD) หรือการแยกกักตัวที่บ้าน (Home Isolation) ได้ โดยปรึกษาแพทย์หรือหน่วยงานสาธารณสุขในพื้นที่ เพื่อรับคำแนะนำการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง และเตรียมยาตามอาการ เช่น ยาลดไข้ ยาแก้ไอ
• ผู้ป่วยกลุ่มสีเหลือง/สีแดง (มีอาการปานกลางถึงรุนแรง) ควรรีบเข้ารับการรักษาในสถานพยาบาลตามคำแนะนำของแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อให้ได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด

• ปฏิบัติตามหลักสุขอนามัยอย่างเคร่งครัด

  • สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา แม้อยู่ในบ้านเดียวกันกับคนอื่น ควรใส่หน้ากากอนามัยอย่างถูกวิธีเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ
  • ล้างมือบ่อยๆ ด้วยสบู่และน้ำ หรือเจลแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะหลังไอ จาม หรือสัมผัสสิ่งของต่างๆ
  • แยกของใช้ส่วนตัว ไม่ใช้ภาชนะ ช้อนส้อม ผ้าเช็ดตัว หรืออุปกรณ์ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น
  • ทำความสะอาดที่พักอาศัย เช็ดพื้นผิวที่สัมผัสบ่อยๆ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ

• เฝ้าระวังอาการตนเอง สังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น เช่น มีไข้สูง ไอมากขึ้น หายใจเหนื่อย หอบ หายใจลำบาก เจ็บแน่นหน้าอก เบื่ออาหาร หรือมีผื่นขึ้น หากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบติดต่อแพทย์หรือหน่วยงานสาธารณสุขทันที

อย่างไรก็ตามไม่ว่าจะติดเชื้อหรือไม่ ก็ขอให้ทุกคนระมัดระวัง ใส่หน้ากากตลอดเวลา ล้างมือบ่อยๆ และเว้นระยะห่างระหว่างกันเพื่อป้องกันการติดเชื้อให้ได้มากที่สุด